سیر مطالعاتی شهید مطهری...

در مورد اهمیت آثار شهید مطهری مطلب زیاد گفته شده است که در این میان به نگاه بنیانگذار انقلاب، امام خمینی (ره) اشاره می‌کنیم که می‌فرمایند: «آثار استاد مطهری بی استثناء آموزنده و روان بخش است»

مقام معظم رهبری نیز در مورد خود آثار استاد شهید و طرح‌هایی که با محوریت این آثار برگزار شده چنین می‌فرمایند: «آثار شهید مطهری مبنای فکری نظام جمهوری اسلامی ایران است.»

رهبر انقلاب در دیدار مسئولان و اساتید طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری در شهریور 1379 می‌فرمایند:

 

« من کار (طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری) را بسیار ذى‌قیمت مى‌دانم ... توصیه مى‌کنم کار را جدى بگیرید و دنبال کنید؛ مرحوم شهید مطهرى مرد بسیار عمیق و با فکر و پُر مغزى بود؛ ایشان از دانشهاى لازم براى این تحقیقات برخوردار بود؛ فلسفه مى‌دانست، کلام مى‌دانست، فقه مى‌دانست، تاریخ مى‌دانست، ایشان در هر بحثى وارد مى‌شد، زوایاى آن را کاوش مى‌کرد؛ بنابراین آثار ایشان خیلى با ارزش است.

من یک وقت به دوستان طلبه مى‌گفتم اگر کسى فقط آثار ایشان را از اول تا آخر با دقت بخواند، کافى است که او را به یک سطح راقى از معارف عمیق اسلامى برساند. شما که اینها را تلخیص کرده‌اید و برنامه‌ریزى شده و شکل داده شده ارائه مى‌دهید، خوب و بسیار با ارزش است.»

با توجه به تاکیدات فراوانی که از سوی بزرگان برای مطالعه آثار شهید مطهری صورت گرفته، اساتید و دانشجویان روش‌های مطالعاتی متفاوتی را جهت مطالعه آثار آن شهید بزرگوار اتخاذ کرده اند که در این جا بنده حقیر سیر مطالعاتی آسان به سخت که دانشگاه امام صادق طراحی کرده است را ارائه می کنم.

در ذیل توضیحاتی پیرامون طرح داده می شود و در ادامه جدول سیر مطالعاتی تقدیمتان می شود.

امیدوارم مطالعه کنید...!

دانشگاه امام صادق علیه السلام، و برمبنای سیر مطالعه آسان به مشکل، طراحی و پس از چند دوره ارائه ی اختیاری؛ از سال 1378 به صورت رسمی در واحدهای درسی گنجانده شد.

دانشجویان این دانشگاه در ابتدا براساس کتاب های معرفی شده، مقدار مقرّری مشخص شده را مطالعه می کنند، سپس به مباحثه ی گروهی پرداخته، و در نهایت در کلاس درس سوالات و شبهات را طرح می نمایند. و با برنامه ای مشخص به همین منوال در طول یک دوره ی دوساله، مطالعه آثار شهید مطهری (ره) را به اتمام می رسانند.

تجربه چند ساله از شروع اجرای طرح نشان می دهد که دانشجویان از قابلیّت های خوبی برخوردار شده اند و اجرای این طرح ثمرات بسیار ارزشمندی را به ارمغان آورده است.

بسیاری از مراکز آموزشی یا فرهنگی به دنبال تجربه دانشگاه امام صادق علیه السلام در ارائه و اجرای طرح شهید مطهری (ره)، الگوگیری نموده و به تناسب شرایط خود اقدام به راه اندازی طرح شهید مطهری (ره) نموده اند.

همچنین متقاضیان روزافزونی نیز در صدد راه اندازی این طرح، مشتاق هستند تا این حرکت را آغاز نمایند. لذا در پاسخ به درخواست آن ها توضیحات لازم به حضورشان تقدیم می گردد.

«نکات و تذکّرات»

در این راستا ذکر چند نکته لازم و ضروری به نظر می رسد:

الف) برنامه ی طرح شهید مطهری (ره)، قابلیّت انطباق با مراکز و محیط های مختلف، به تناسب مخاطبین، امکانات و شرایط را دارا می باشد، لذا لزوم تغییر و تحوّل در برنامه ها با توجه به موقعیّت ها و توسّط متولیّان هر مجموعه ضروری است.

ب) هر چند مطالعه موثّر آثار شهید مطهری (ره) ثمرات و اثرات بسیاری را در پی دارد و بنا به فرمایش مقام معظم رهبری: «اگر کسی فقط آثار وی را با دقت و بطور کامل بخواند کافی است که او را به یک سطح راقی از معارف اسلامی برساند» ، ولی رها کردن سیر مطالعاتی در پایان دوره به منزله ی ابتر گذاشتن کار است. زیرا آثار شهید مطهری (ره) سازنده ی بستر اوّلیه فکری و شرط لازم برای ورود به معارف اسلامی است. اما شاید کمال این حرکت با برکت، ورودی موثّر به دریای بی پایان معارف قرآنی و تفسیر، خصوصا با محوریّت تفسیرالمیزان است. آثار شهید مطهری (ره) مدخل بسیار مناسبی برای اثر گرانسنگ تفسیر المیزان مرحوم علامه طباطبایی (ره) است. چرا که پس از مطالعه آثار شهید مطهری (ره) ورود به تفسیرالمیزان بسیار سهل تر و نظرات ارزشمند مرحوم علامه طباطبایی (ره) قابل درک و فهم، خواهد بود.

تذکّر این مطلب ضروریست که اگر اندیشه جویی پس از مطالعه آثار شهید مطهری(ره)، به مطالعه کامل یک دوره تفسیرالمیزان، و تدبّر در آن بپردازد، کاری بس بزرگ و قابل توجه انجام داده و از طریق این مسیر قابل اعتماد، اقدام به ساختن یک نظام فکری مستحکم قرآنی نموده است.

«سؤال ها و ابهامات ناظر به طرح»

در اینجا لازم است اهمّ سؤال ها و ابهاماتی که در رابطه با طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری (ره) وجود دارد مطرح و پاسخ داده شود:

س: چرا به جای مطالعه موضوعات متنوّع از آثار اندیشمندان مختلف که یکی از آنان شهید مطهری (ره) است سیر مطالعاتی به آثار شهیدمطهری(ره) محدود شده است؟

ج: برای شروع و آشنایی با معارف اسلامی، خصوصا برای شکل گیری بستر اوّلیه فکری، لازم است موضوعات مختلف در یک نظام واحد فکریِ منسجم، ارائه شود. برای ساختن یک پیکره ی واحد نباید از اعضا و جوارح با سبک و اندازه های مختلف استفاده کرد. اندام یکی و اعضا و جوارح دیگری مجموعه ی متعادلی ایجاد نمی نماید. توصیه می شود یک سیر مطالعاتی مشخص طراحی شده، و در موضوعات مختلف این سیر؛ از نظریه و اندیشه های دیگران، به میزان ظرفیت و توانایی مخاطب بهره گرفته شود، ولی محوریّت آثار یک اندیشمندی، که دارای نظام و چارچوب فکری است، لازم و ضروری است. بنابراین با توجّه به ویژگی های ذکر شده ی آثار شهید مطهری (ره)، بر این مجموعه آثار، خصوصا برای ورود به معارف اسلامی تاکید می شود و پس از مطالعه یک دور آثار ایشان توصیه می شود به آثار دیگر اندیشمندان و حتّی اندیشه های معارض نیز پرداخته شود.

س: آیا مباحث آثار شهید مطهری (ره) دارای پراکندگی نیست؟ آیا بهتر نیست به مباحث منسجم تر و منظم تری بپردازیم؟

ج: مجموعه ی آثار شهید مطهری (ره) به دلیل دارا بودن نظام مشخص، به منزله ی یک موضوع واحد است. و پرداختن به موضوعات به ظاهر مختلف، به منزله ی پریدن از شاخه ای به شاخه ی دیگر نیست، بلکه همه   شاخ و برگ و میوه های آن به یک بدنه یِ اصلی، که همان انسان شناسی است، متصل هستند، و همه   آن در جهان بینی وحیانی، براصل و ریشه توحید استوار شده است. و در بدو امر، قبل از این که مخاطب توانایی ایجاد ارتباط بین مباحث را پیدا کند، تصوّر پراکندگی امری طبیعی است. همان گونه که دانش آموز در ابتدا با حروف الفبا و در عین حال غیرمرتبط، نظام آموزشی زبان را شروع می کند و به تدریج پس از فراگرفتن حروف متباین می تواند بین آن ها ایجاد ارتباط نموده، کلمه، جمله و نهایتا متن را تنظیم کرده و بنگارد. اگر چه متن و نوشته ای منسجم مورد نظر است، ولی تا ابتدا حروف و کلمات به ظاهر غیر مرتبط آموزش داده نشود، امکان ندارد نتیجه ی مطلوب حاصل گردد.

س: چرا براساس سیر مطالعاتی آسان به مشکل، به موضوعات پرداخته می شود؟ آیا بهتر نیست به صورت موضوعی به آثار ایشان بپردازیم؟

ج: در این رابطه چند نکته قابل توجه است؛ اول اینکه یکی از مشکلات اولیه ی اندیشه جویان، مسأله مطالعه و کتاب خوانی است. از موانع اهتمام بر مطالعه، ثقیل بودن و یا عدم روان بودن مطالب و متن مورد مطالعه است، لذا برای شروع برنامه ای مانند طرح مطالعاتی شهید مطهری (ره) لازم است با آثار آسان تر کار را آغاز نمود.

دومین نکته این که سیر آسان به مشکل مطالعه آثار، خود با رویکرد موضوعی تنظیم و طراحی شده است، و حتی به تناسب موضوعات و مناسبت های جامعه که خود موجب ایجاد انگیزه ی بیشتر و کاربردی شدن مطالب برای مخاطب است ترتیب آثار به گونه ای که مخل بر کل سیر نباشد جابه جا می شود.

سومین نکته و مهمتر از همه اینکه، معلوم نیست که پرداختن به یک موضوع با همه   جوانب و عمق آن در یک برنامه ی آموزشی، همیشه کاری صحیح باشد. به نظر می رسد بهتر آن است که به یک موضوع، در قسمت های مختلف و به تناسب بحث ها و در سطوح متفاوت پرداخته شود. همان گونه که قرآن کریم به عنوان بهترین کتاب و الگوی آموزشی، موضوعات را به صورت موضوعی مطرح ننموده، بلکه یک موضوع را در مقاطع مختلف و با سبک و سیاق های متفاوت چندین بار مطرح می کند. در قرآن کریم در بسیاری موارد، اخلاق را در کنار احکام و یا اصول عقاید، مابین قصص مطرح می کند و این چنین تکرارهای مفید و فراوان، خود موضوعیّت دارد. در برنامه ریزی سیر آسان به مشکل آثار شهید مطهری (ره) سعی می شود با الگوی قرآنی به مسائل و مطالعه آثار پرداخته شود.

س: چرا مباحث را از بحث های اصلی و ریشه ای شروع نکنیم؟ و چرا ابتدا به مباحث اصول دین پرداخته نمی شود تا پس از محکم نمودن پایه های فکری و اعتقادی اندیشه جویان، به مسائل سطح بالاتر و کاربردی معارف اسلامی بپردازیم؟

ج: هر چند که مبنای همه   مباحث معارفی، اصول دین و خصوصا مسأله توحید است و در نتیجه، این مباحث مهمترین و اساسی ترین مسائل جهان بینی و اعتقادی هستند، اما نکته این است که در نظام آموزشی، معارف اسلامی به دو شیوه ی آموزشی، برنامه ریزی می شود. شیوه ی اول، که شیوه ی رایج غالب مراکز آموزشی می باشد به این گونه است که در ابتدا به مسائل ریشه ای و اصول دین پرداخته می شود و بعد از آن به تناسب وقت و سطح معلومات و ظرفیّت علمی مخاطبین، مسائل حاشیه ای و تکمیلی مرتبط با این مباحث آموزش داده می شود.

ولی شیوه و روش دوم به این شکل است که از ثمره و میوه های ملموس مباحث معارف اسلامی بحث آغاز می شود و بعد به شاخ و برگ ها توجه می شود، سپس همه   میوه ها و شاخه ها به یک پیکره ی واحد مرتبط می شوند و در نهایت به ریشه مباحث پرداخته می شود.

ما معتقدیم بسیاری از مشکلات آموزش دروس معارف اسلامی در دانشگاه ها و مدارس، از اینجا ناشی می شود که دانشجو و دانش آموز، در ابتدای کار به مباحثی ارجاع داده می شوند که در عین حال که بسیار ریشه ای و اصولی است، ولی لایه های زیرین و زیربناهای غیرمحسوس زندگی محسوب می شود، و ثمره و نتیجه ی این مباحث آسان و ملموس دریافت نمی شود. لذا دانشجو و دانش آموز احساس می کند که آن مباحث غیرکاربردی و غیرمفید هستند و از آن ها گریزان می شود.

در یک شجره ی طیّبه و درخت پرمیوه، هر چند که اصل این درخت ریشه و تنه ی آن است، ولی برای معرفی صحیح آن، اول باید اشاره به میوه های زیبا و شیرین آن (که دیدنی و جذاب است) نمود و سپس اقدام به معرفی و شناساندن شاخه، تنه و ریشه های آن داشت. برای معرفی یک ساختمان نباید فقط به پی و زیرساخت های آن بسنده کرد، بلکه معرفی، از نما و اطاق ها و طبقات شروع می گردد و سپس به توصیف اسکلت و پایه های نادیدنی پرداخته می شود.

در طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری (ره) ابتدا به میوه های این شجره ی طیّبه توجه می شود. بحث هایی مانند آزادی، هجرت، جهاد، تقوا، توبه، ملیّت، حقوق زن و حجاب، ثمره های درختی است که ریشه آن توحید، و بدنه ی آن انسان شناسی بر اساس جهان بینی توحیدی است.

س: با توجه به اینکه آثار شهید مطهری(ره) مربوط به سال ها پیش است، آیا بهتر نیست به آثار اندیشمندان و نظریه پردازان معاصر بپردازیم؟

ج: از ویژگی های آثار شهید مطهری(ره) این است که شیوه ی به روز بودن و ناظر به زمانه بودن را به صورت مستمر و جدّی به همراه دارد و این رویکرد را نیز به مخاطب خود می آموزد. به عنوان مثال در بحث قیام عاشورا و نهضت حسینی تصریح می کند که: «شمر امروز موشه دایان است. شمر هزار و سیصد سال پیش مرد، شمر امروز را بشناس»، اگر به مباحث حقوق زن در اسلام وارد می شود، اساس بحث را بر مبنای «اسلام و تجدّد» می گذارد، سپس بر اساس این مبنا با توجّه به ثابتات و متغیّرات زمانه به موضوع می پردازد. شاید به دلیل همین ویژگیِ آثار این اندیشمند شهید باشد که پس از چند دهه که از خلق بعضی از آثار ایشان می گذرد، هنوز به جامعیّت و خوبی بعضی از آن آثار، مجموعه ای خلق نشده است و گویی بعضی مطالب را برای وضع همین امروز جامعه ی ما بیان داشته است.

س: اگر بعضا استاد و مدرّس برای تدریس این طرح وجود نداشت، آیا می توان باز به نتیجه ی مطلوب این طرح امیدوار بود؟

ج: اصل و اساس این طرح بر پایه مطالعه فرد است و در مرحله ی بعد جایگاه مباحثه و بحث کلاس و مدرّس به میان می آید. البته بدیهی است سرگروه مناسب برای مباحثه و استاد قوی برای کلاس درس، حسن و امتیازی غیرقابل انکار است، ولی نبود استاد مسلّط به آثار شهید مطهری (ره) دلیل بر ترک این طرح نیست. مطالعه خوب و مؤثّر شخصی پایه اصلی، و اساس موفقیّت این طرح می باشد.

س: آیا مطالعه آثار شهید مطهری (ره) فرد را از لحاظ طرز تفکّر و نگرش در مباحث دین، یکسویه و یک بعدی نمی کند؟ آیا لازم نیست به تناسب موضوعات انتخابی، از آثار همه   اندیشمندان و صاحب نظران و همچنین از نظریّات متعارض استفاده نمود؟

ج: اگر کسی بخواهد در مباحث متفاوت معرفت دینی وارد شود و به نظریّات مختلف و حتی شبهات و ایرادات بپردازد، اولین قدم این است که موضوع را بشناسد تا بتواند سره را از ناسره تشخیص دهد. چگونه می شود کسی که موضوعی را شناسایی نکرده بتواند به خوب و بد بودن آن حکم کند؟ حداقل شرط لازم برای به قضاوت نشستن در مورد مسائل معارف اسلامی، آشنا بودن با یک دوره مسائل معارف اسلامی است. لذا مطالعه آثار شهید مطهری (ره) به عنوان یک بستر اولیه ی مطمئن و سالم فکری، که آشنایی موثّری از معارف اسلام به مخاطب ارائه می دهد، مطرح است. پس از مطالعه و فهم این آثار و دریافت یک زیرساخت مناسب و مطمئن، هیچ اشکالی ندارد که به اشکالات و نظرات مخالف و متعارض پرداخته شود. ولی پرداختن به شبهات در ابتدای امر، و آن هم بدون داشتن یک حداقل شناخت ابتدایی و کافی از مسائل، امری نامناسب است.

س: مطالعه آثار شهید مطهری (ره) بسیاری از سؤال ها و اشکال ها را در اذهان ایجاد می نماید که قبل از مطالعه آثار، آن اشکال ها وجود نداشته است. آیا این ویژگی باعث به چالش کشیدن تفکر اندیشه جویان نمی شود؟

ج: آثار شهید مطهری(ره) در عین این که بسیاری از شبهات اساسی را برطرف می کند ولی سؤال های هدفدار زیادی را ایجاد می نماید و این از محسّنات این آثار است. در آثار شهید مطهری(ره)، اکثر مباحث با بیان سؤالات و شبهات مطروحه در آن مبحث شروع می شود و در پی رفع شبهه و حل مسأله اصلی، ده ها باب جدید و سؤال ارزشمند تولید می نماید. ایجاد سؤال در ذهن مخاطب، خود طریقی برای تحقیق و جستجو و حرکت است. در آثار شهید مطهری (ره) تمرین تفکر نقادانه وجود دارد و اندیشه جو به تحلیل و نقد مسائل عادت می کند و می آموزد که با مسائل، متفکّرانه و نقّادانه برخورد نماید. لذا نه تنها نباید از ایجاد و تولید سؤال های جدید نگران بود، بلکه این موضوع را باید به فال نیک گرفت. اندیشه جو، هر مقدار تلاش نماید برای سؤال های جدید خود پاسخ های قانع کننده ای بیابد، او را بیشتر به سمت تحقیق و پژوهش سوق می دهد.

در پایان، برای همه   کسانی که مشتاقند بر اساس احساس وظیفه در این وادی قدم نهند از خداوند متعال طلب موفقیت و همّت و پشتکار مسألت نموده و از همه   کسانی که تا کنون در راستای تقویت و تحکیم و بسط تفکّر ناب اسلامی خصوصا در حیطه ی آثار شهید مطهری(ره) در این مرکز تلاش نمودند، قدردانی می شود و از اساتید محترم و تمامی دانشجویانی که خالصانه در این طرح قبول زحمت نمودند، تشکّر می گردد.

همچنین متواضعانه از همه   مسؤولینی که با حمایت ها و پشتیبانی های خود ما را برای رسیدن به اهداف یاری نمودند، خصوصا مقام معظّم ولیّ فقیه که با تشویق و حمایت از این طرح موجبات دلگرمی را باعث شدند، و همچنین ریاست محترم دانشگاه که با حمایت های معنوی و مادّی خود زمینه ی پیشرفت را فراهم نمودند، سپاسگزاری می کنیم.

 

 

تقسیم بندی مقرری اول
سرفصل های مقرری	عنوان کتاب	هفته
چرایی وچیستی طرح شهیدمطهری-آزادی معنوی 1 و2	آزادی معنوی	1
نجات آزادی بشر،نهضت آزادی بخش1و2-بزرگی و بزرگواری روح	15 گفتار – آزادی معنوی	2
هجرت و جهاد1و2و3-توبه1و2	آزادی معنوی	3
عبادت و دعا1و2و3و4	آزادی معنوی	4
مقدمه و بخش اول(نیروی جاذبه علی ع)	جاذبه و دافعه	5
بخش دوم(نیروی دافعه علی ع)	جاذبه و دافعه	6
معنی سیره وانواع آن،منطق علمی ثابت،سیره ونسبیت اخلاق	سیری در سیره نبوی	7
کیفیت استخدام وسیله،پاسخ به دو پرسش،تاثیر سیره نبوی در گسترش سریع اسلام	سیری در سیره نبوی	8
مقایسه روش امام حسین با سایر ائمه،صلح امام حسن ع،امام زین العابدین	سیری در سیره ائمه اطهار	9
امام صادق و مساله خلافت، امام موسی کاظم	سیری در سیره ائمه اطهار	10
مساله ولایتعهدی امام رضا،امام حسن عسکری،عدل کلی	سیری در سیره ائمه اطهار	11
تقوا 1و2 ،امر به معروف ونهی از منکر	ده گفتار	12
تقوا 1و2 ،امر به معروف ونهی از منکر	ده گفتار	13
احیای فکر دینی،غدیر و...،مساله نفاق1و2	ده گفتار – پانزده گفتار	14
رهبری نسل جوان،خطابه و منبر1و2	ده گفتار	15
دفاع از13،لزوم تعظیم شعائر اسلامی 1و2،جستجوی حقیقت	پانزده گفتار	16

 

 

 

تقسیم بندی مقرری دوم
سرفصل های مقرری	عنوان کتاب	هفته
گفتار1 تا 4	بیست گفتار	1
گفتارهای5و6و9 ، 13تا20	بیست گفتار	2
ولاء و ولایت ها	ولاء و ولایت ها	3
بخش های 1 تا 4	حماسه حسینی	4
بخش های 5و6و7	حماسه حسینی	5
تحریفات در واقعه کربلا	حماسه حسینی	6
احیای تفکر اجتماعی	حق و باطل	7
رشد اسلامی، مدیریت و...	امدادهای غیبی
امدادهای غیبی ، خورشید دین	امدادهای غیبی	8
هدف زندگی	تکامل اجتماعی
از اول تا ابتدای مکتب قدرت	انسان کامل	9
از ابتدای مکتب قدرت تا انتها	انسان کامل	10
تکامل اجتماعی	تکامل اجتماعی
مبحث حق و باطل	حق و باطل	11
قیام و انقلاب مهدی عج	قیام و انقلاب مهدی عج
عدل کلی	سیری درسیره ائمه اطهار	12
جهاد و شهید	جهاد و شهید
از مقدمه تا آخر مقام انسانی زن	نظام حقوق زن در اسلام	13
اخلاق جنسی	اخلاق جنسی
مبانی طبیعی،تفاوتهای ن ومردخواستگاری ، ازدواج موقت،تعدد زوجات	نظام حقوق زن در اسلام	14
زن واستقلال، مهر و نفقه ، ارث،طلاق	نظام حقوق زن در اسلام	15
مساله حجاب	مساله حجاب	16

 

 

تقسیم بندی مقرری سوم
سرفصل های مقرری	عنوان کتاب	هفته
پیشگفتار،فصل اول،فصل سوم تا اول مبحث قرائت	خدمات متقابل اسلام و ایران	1
فصل دوم	خدمات متقابل اسلام و ایران	2
همه سرفصل ها	نهضت های اسلامی در صدساله اخیر	3
مقدمه فصل اول و دوم	پیرامون انقلاب و جمهوری اسلامی	4
فصل سوم و چهارم	پیرامون انقلاب و جمهوری اسلامی	5
از پیش گفتار تا صفحه68	جامعه و تاریخ	6
صفحه 69 تا 78 و صفحه 218 تا252	جامعه و تاریخ	7
همه سرفصل ها	ختم نبوت	8
مقدمه،تغییرات زمانه واسلام	اسلام و مقتضیات زمان	9
مکانیسم انطباق اسلام با زمان	اسلام و مقتضیات زمان	10
عدم سربان تغییر در هر چیز نسبت به اخلاق و عدالت	اسلام و مقتضیات زمان	11
معنای فطرت،فطریات انسان،گرایش های مقدس عشق وپرستش	فطرت	12
عشق روحانی،تکامل اصالتهای انسانی،مبنا و منشاء مذهب،عشق وعبادت،نظر قرآن راجع به منشاء دین	فطرت	13
کل کتاب	فلسفه اخلاق	14
فصل اول:کلیات فصل دوم:اصول و مبانی تربیت	تعایم و تربیت در اسلام	15
فصل سوم:عوامل تربیت در اسلام	تعایم و تربیت در اسلام	16

 

 

تقسیم بندی مقرری چهارم
سرفصل های مقرری	عنوان کتاب	هفته
کل کتاب	شناخت و اصول فلسفه وروش رئالیسم	1
انسان و ایمان(کل کتاب)	توحید	2
جهان بینی توحیدی(تا پایان توحید ذاتی)	توحید	3
جهان بینی توحیدی(از وحدت حقیقی تا آخر)	توحید	4
عدل الهی(بحث تبعیض ها)	عدل الهی	5
عدل الهی(مساله شرور)	عدل الهی	6
انسان وسرنوشت(بعد ازمقدمه تاانتهای نظامات لایتغیر از نظر قرآن)	جبر و اختیار	7
انسان و سرنوشت(از تفسیرهای دیگر تا آخر)	جبر و اختیار	8
وحی و نیوت(از اول تا ابتدای معجزه ختمیه)	نبوت	9
وحی ونبوت(از معجزه ختمیه تا آخر)	نبوت	10
انسان در قرآن(کل کتاب)	نبوت	11
امامت و رهبری(مقدمه الف وجلساتاول تا سوم)	امامت	12
امامت و رهبری(جلسات چهارم تا آخر)	امامت	13
حیات اخروی(کل کتاب)	معاد	14
عدل الهی(مجازات اخروی و شفاعت	معاد	15
عدل الهی(عمل خیر از مسلمان)	معاد	16